Wanneer artsen al tijdens de (vervolg)opleiding leren expliciet aandacht te hebben voor het maken doelmatige keuzes, kunnen zij een bijdrage leveren aan kwalitatieve goede zorg en zo mogelijk onnodige kosten van zorg laten afnemen. Daarom wil het College Geneeskundige Specialismen dat de geneeskundige vervolgopleidingen hier aantoonbaar aandacht aan besteden. Het Bewustzijnsproject verzamelde in de afgelopen jaren praktijkvoorbeelden en handige tools om de opleidingen daarbij te helpen.
Omgekeerde piramide
Sommige dingen moet elke aios leren, terwijl andere onderwerpen zich meer lenen voor verdieping als je expliciet met doelmatigheid aan de slag gaat. Daarom maakte het Bewustzijnsproject gebruik van de omgekeerde piramide. Deze visualiseert het onderscheid tussen wat elke aios moet kennen en kunnen binnen de opleiding en waar mogelijkheden zijn voor verdieping of zelfs specialisatie.
Aan de hand van de piramide kun je als aios kijken welke informatie, projecten en tools je kunt inzetten om op de gewenste laag terecht te komen. Als opleider kun je eraan toetsen hoe je de aios daarbij kunt begeleiden en wat je ze voor welke laag aan kunt reiken.
Basis – laag 1
In de basis leren aios vooral van hun opleiders en supervisoren als rolmodellen die hen stimuleren om kritische vragen te stellen. Bijvoorbeeld zoals KNO-arts Bruning uit Maastricht. Dit geldt voor alle aios (en opleiders). Het gaat hier om kennis om die verankerd moet zijn in de dagelijkse praktijk: wat is het en hoe doe ik het? Voorbeelden hiervan zijn de online course Kennis van Zorgkosten, de Quickscan Doelmatigheid van zorg en discipline overstijgend onderwijs (DOO).
Vervolg – laag 2
Verdieping op het leren doelmatige zorg te leveren, vindt rondom de normale dagelijkse praktijk plaats. Bijvoorbeeld door mee te doen in werkgroepen of projecten, zelf projecten uit te voeren of een extra scholing te volgen op dit onderwerp. Aios die zich voor dit onderwerp interesseren, gaan hier vaak eerder mee aan de slag. Voor de grootste groep begint het ongeveer halverwege de opleiding. Het is dan belangrijk om ruim baan te geven aan de frisse blik van aios. Zien ze verbetermogelijkheden? Laat de aios dan een verbeterproject uitvoeren. Handig hierbij is de How-to Verwonder & Verbeterproject of de Tool Projectmatig Werken, waarmee je als aios stap voor stap leert hoe je een project start en uitvoert. Kijk voor inspiratie voor projecten rond bij Projecten; hier vind je ruim 150 voorbeelden! Voor aios die meer willen weten over kwaliteit van zorg- en verandermanagement is de online course Waarde gedreven zorg & Verandermanagement een aanrader.
Plus – laag 3
De onderste laag van de piramide is gericht op de aios die zich buiten hun eigen opleiding nog verder willen oriënteren op het thema doelmatigheid. Bijvoorbeeld door een individueel profiel samen te stellen, een verdiepingsstage, een post WO-master te volgen of door promotie of complexe/langdurige projecten. Zij kunnen ook actief meewerken in instellingsbrede of landelijke kwaliteitsprojecten. Zoals STARS NL, een ambassadeursgroep van studenten en aios die doelmatigheid van zorg stevig op de kaart wil zetten.
Meer informatie:
Wil jij meer lezen over doelmatigheid van zorg, voorbeelden van collega’s of aan de slag met handige tools? Kijk dan verder in deze Toolbox bij ‘Projecten’, ‘Interviews’ en ‘Tools’!