Sneltest voor de belangrijkste respiratoire virussen

Probleemstelling

Luchtweginfecties zijn één van de meest voorkomende indicaties voor een ziekenhuisopname. Luchtweginfecties kunnen worden veroorzaakt door micro-organismen, zoals virussen en bacteriën. Veruit de meeste luchtweginfecties worden door virussen veroorzaakt. Toch wordt er vaak antibiotica voorgeschreven. Zowel voor de individuele patiënt als voor de algemene gezondheidszorg is het belangrijk om snel duidelijk te hebben welk micro-organisme de luchtweginfectie veroorzaakt, zodat niet alleen onnodig antibioticagebruik kan worden voorkomen, maar ook bijvoorbeeld de juiste isolatiemaatregelen kunnen worden getroffen. 

In de afgelopen jaren zijn de diagnostische mogelijkheden voor het snel aantonen van micro-organismen sterk toegenomen. Op dit moment wordt de respiratoire virus diagnostiek in het AMC uitgevoerd middels een in-house multiplex PCR. Ondanks de goede gevoeligheid van deze test heeft de test als nadeel dat zij lang duurt en de uitslag van de test vaak pas een dag later bekend is. Dit kan ervoor zorgen dat de patiënt mogelijk ten onrechte met antibiotica wordt behandeld en niet de juiste zorg krijgt. Een mogelijke oplossing voor dit probleem zou zijn om de diagnostiek te versnellen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van een sneltest.

Doelstelling

Evalueren of het gebruik van een sneltest voor de belangrijkste respiratoire virussen (influenza A, influenza B en RSV) leidt tot een doelmatiger gebruik van zorg en een hogere kwaliteit van zorg.

Plan van aanpak

Doordat de nieuwe sneltest alleen tijdens kantooruren tussen 9:00 en 15:00 uur kan worden aangeboden zullen alleen de patiënten materialen die overdag in het laboratorium voor klinische virologie arriveren in aanmerking komen voor de sneltest. De materialen die buiten deze tijden in worden gestuurd, zullen volgens de reguliere diagnostiek worden verwerkt. Door de patiënten bij wie de diagnostiek middels de sneltest werd gedaan (interventiegroep) te vergelijken met de patiënten bij wie de reguliere multiplex PCR werd gebruikt (controlegroep), hopen wij te kunnen onderzoeken of- en in welke mate, snellere diagnostiek leidt tot betere- en doelmatige zorg.

Behaalde resultate

Uit de eerste analyses van onze studie met de sneltest blijkt dat bij gebruik van de sneltest aanvragers gemiddeld 21.6 uur (standaard deviatie 11.0 uur) eerder beschikten over de juiste uitslag.
Het ligt voor de hand dat deze tijdwinst met betrekking tot de diagnostiek ook leidt tot snellere en betere klinische beslissingen vooral gezien het feit dat ongeveer een derde van de diagnostische test naar luchtwegvirussen voor patiënten op de spoedeisende hulp werd aangevraagd. Wij zullen in dit project de  effecten van kwaliteit en doelmatigheid van de zorg voor deze patiënten op basis van opnameparameters, gebruik van antivirale middelen en infectiepreventie/isolatie parameters proberen te objectiveren en te kwantificeren.

Evaluatie / borging

Het evalueren van het doelmatiger gebruik van zorg en de hogere kwaliteit van zorg zal middels de volgende parameters geëvalueerd worden:

Evaluatie van de klinische toepasbaarheid van de test (ten opzichte van de huidige respiratoire virus diagnostiek), i.e.:

• Tijdswinst: tijd tussen afname test en rapportage uitslag;
• Opnameparameters: opname duur, wel/geen IC opname;
• Antibioticagebruik: wel/geen antibiotica, duur antibiotica;
• Gebruik antivirale middelen: wel/geen antivirale middelen, tijd tot start antivirale middelen;
• Isolatieparameters: duur isolatie, tijd tot instellen en opheffen isolatie.

Daarnaast zal uiteraard het diagnostisch functioneren van de test worden geanalyseerd door na afloop van de studieperiode alle monsters die in de sneltest zijn geanalyseerd ook te analyseren in met onze reguliere multiplex PCR (sensitiviteit, specificiteit, en proportie failed tests ten opzichte van de huidige respiratoire virus diagnostiek).