Genomineerd voor de Doelmatigheidsprijs 2018
Probleemstelling
In het veranderende zorglandschap (vergrijzing, multimorbiditeit, toenemende technische mogelijkheden) is samenwerking tussen 1e en 2e lijn van groot belang om kwalitatief goede en doelmatige patiëntgerichte zorg te kunnen leveren. Transities naar de 1e lijn zijn wenselijk vanuit patiënten en kostenperspectief, maar met de toenemende mogelijkheden en toenemende werkbelasting voor huisartsen is ondersteuning van en samenwerking met de 2e lijn noodzakelijk. Om goed te kunnen samenwerken is het belangrijk dat er tijdens de opleidingen al tijd en aandacht aan het samen leren samenwerken besteed wordt.
Radboudumc
Auteur: Marijn Janssen, Nynke Scherpbier-de Haan, Jacqueline de Graaf, Natasja Looman
Doelstelling
Een bijdrage leveren aan het opleiden van aios, in dit geval aios interne geneeskunde en aios huisartsgeneeskunde, samenwerking tussen 1e en 2e lijn.
Plan van aanpak
Werkgerelateerde activiteiten spelen een centrale rol in het leren van aios tijdens hun medische vervolgopleiding (5). Een belangrijk aspect van de samenwerking tussen eerste en tweede lijns artsen speelt zich af rond verwijzing en consultatie. We hebben ervoor gekozen om te concentreren op het consultatieproces als middel om intraprofessionele samenwerking te leren en te bevorderen.
Het consultatieproject is gestart in november 2014 en loopt nog. Alle aios huisartsgeneeskunde in het derde jaar van hun opleiding kunnen consulteren, Per jaar kunnen 12 aios interne geneeskunde in hun vierde, vijfde of zesde jaar vrijwillig deelnemen. Elke 3 maanden is er een groep van 3 aios interne geneeskunde verantwoordelijk voor het beantwoorden van consultvragen.
De aios huisartsgeneeskunde kunnen consulteren via een web-based tool die gekoppeld is aan het elektronisch patiënten dossier (EPD) in de huisartsenpraktijk. Ze kunnen relevante gegevens zoals voorgeschiedenis, medicatie en laboratoriumresultaten uit het EPD opnemen en deze automatisch invoegen in een web-based consultatieformulier. Aios interne geneeskunde worden per mail ingelicht wanneer er een nieuwe vraag binnenkwam. Ze hebben 48 uur (of 2 werkdagen) om de vraag te beantwoorden. Hun advies wordt elektronisch naar de huisarts gestuurd en in het EPD geïmporteerd. De aios huisartsgeneeskunde bespreekt dit met zijn of haar patiënt. Aios-IG hebben elke twee weken een bijeenkomst met een supervisor om hun antwoorden op de vragen te bespreken. Deze supervisoren zijn ook tussendoor beschikbaar voor overleg wanneer nodig.
Naast het consulteren wordt 2x per jaar gezamenlijk onderwijs georganiseerd op terugkomdagen van de aios huisartsgeneeskunde begeleid door 1-2 docenten vanuit de opleiding huisarstgeneeskunde en 1-2 vanuit de opleiding interne geneeskunde. Tijdens dit onderwijs worden onder andere de doelen van het project, kort de verschillende opleidingen en wederzijdse verwachtingen besproken. Daarnaast wordt er casuïstiek besproken waarbij er ook aandacht is voor aspecten als “wat is een goede vraag” en “wat is een goed antwoord”. Deze informatie is ook weer bruikbaar voor het verbeteren van de communicatie tussen 1e en 2e lijn (bijv bij verwijsbrieven of ontslagbrieven).
Behaalde resultaten
Het project is in 2015 middels focusgroeponderzoek geëvalueerd. dit is uitgebreider beschreven onder het kopje evaluatie. Belangrijke punten zijn voor aios interne geneeskunde het opdoen van kennis over de mogelijkheden binnen de huisartsenpraktijk en het opdoen van ervaring met het zelfstandig beantwoorden van consultvragen inclusief het geven van feedback aan aios huisarstgeneeskunde op hun vraag. Aios huisartsgeneeskunde doen kennis op over interne problematiek bij hun patiënten en ervaring met het stellen van een goede consultvraag (wat heeft de internist daarvoor nodig, wel of niet verwijzen) en het geven van feedback aan aios interne geneeskunde op hun antwoord (bijv. is het toepasbaar bij deze patiënt binnen de context van de 1e lijn).
Evaluatie / borging
In 2015 is focusgroeponderzoek onder deelnemende aios en begeleidend supervisoren gedaan naar de opbrengsten van het project voor aios. Aios en supervisoren waren enthousiast over het project. Ook bij informele evaluaties van recent deelnemende aios huisartsgeneeskunde en aios interne geneeskunde horen we positieve reacties. Het gezamenlijk onderwijs waarbij interactie tussen de aios plaatsvindt, is van groot belang.
Hieronder staan de thema’s met een voorbeeldquote uit de focusgroepen van wat aios aangaven te hebben geleerd van deelname aan het project:
Kennisverwerving
Quote: Aios HA 1: “…… maar als je zo’n vraag via de internist stelt en weet welke analyses je sowieso dan kan doen weet je dat ook voor de volgende patiënt. Dus dus dan ben je bij de volgende casus dan hoef je dat misschien niet weer direct opnieuw te vragen maar kun je er zelf mee aan de slag. Dus heeft dat ook voordeel voor. Aios HA 2: Ja, dus je leert er ook voor het vervolg zeg maar, voor een andere patiënten”.
Consultatievaardigheden
Quote: Aios HA: “Nou ik denk een duidelijke samenvatting geven van een casus waar je een vraag over hebt en dan een goede vraag bedenken en die, ja gewoon zo duidelijk mogelijk zijn, want je moet het kort in dat consult zetten”.
Samenwerking
Quote: Aios IG: “Wat ik wel geleerd heb is dat je ja de huisarts ziet natuurlijk een andere populatie dan wij en die heeft ook een andere manier van werken en dat je je ook altijd een beetje moet verplaatsen in de positie van de huisarts”.
Professionaliteit
Quote: Supervisor IG: “Zelfstandigheid, het durven antwoorden hè want ze (aios-IG-red.) doen het al echt zonder dat ze met ons hebben overlegd”.
Maatschappelijk handelen
Quote: Docent HA: “Het is niet alleen maar voor de leuk, het is ook dat , dat straks minder snel wordt ingestuurd”.
